Ngày nay trong xu thế kinh tế hội nhập và phát triển thì hoạt động xuất khẩu nhập khẩu diễn ra khá phổ biến. Liên quan đến hoạt động này chúng ta thường bắt gặp khái niệm cán cân xuất nhập khẩu. Vậy Cán cân xuất nhập khẩu là gì?
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu vấn đề này thông qua bài viết Cán cân xuất nhập khẩu là gì?
Cán cân xuất nhập khẩu là gì?
Cán cân xuất nhập khẩu là bảng đối chiếu giữa tổng giá trị xuất khẩu với giá trị nhập khẩu của một nước ở một giai đoạn nhất định. Cán cân xuất nhập khẩu còn được gọi là cán cân ngoại thương. Nếu tổng giá trị xuất khẩu vượt tổng giá trị nhập khẩu thì cán cân xuất nhập khẩu được gọi là “xuất siêu”, còn nhập khẩu vượt xuất khẩu thì được gọi là “nhập siêu”.
Theo đó, xuất khẩu có thể hiểu một cách đơn giản là hoạt động đưa hàng hóa ra khỏi biên giới quốc gia thông qua cửa khẩu, đưa hàng hòa từ nơi xuất xứ đến đất nước hoặc vùng lãnh thổ khác. Xuất xứ hàng hoá là nước hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hoá hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hoá trong trường hợp có nhiều nước hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất hàng hoá đó theo định nghĩa tại Luật thương mại 2005.
Như vậy nhập khẩu có thể hiểu là là hoạt động kinh doanh buôn bán trên phạm vi quốc tế, là quá trình trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia dựa trên nguyên tắc trao đổi ngang giá lấy tiền tệ là môi giới. Nó không phải là hành vi buôn bán riêng lẻ mà là một hệ thống các quan hệ buôn bán trong một nền kinh tế có cả tổ chức bên trong và bên ngoài.
Các yếu tố ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu
Cán cân xuất nhập khẩu là bảng đối chiếu giữa tổng giá trị xuất khẩu với giá trị nhập khẩu, cán cân xuất nhập khẩu sẽ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như:
– Thứ nhất: Bị ảnh hưởng bởi yếu tố xuất khẩu:
Đây được cho là chất xúc tác then chốt có thể làm thay đổi toàn bộ cán cân xuất nhập khẩu. Bởi vì hàng hóa xuất khẩu nhằm mục đích phục vụ cho những nhu cầu cuộc sống của con người, mà các nhu cầu này thì không phải khi nào cũng ổn định mà nó có thể biến độn tùy thuộc vào điều kiện hoàn cảnh, thời gian… Vì vậy mà việc biến động của hoạt động nhập khẩu ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu.
– Thứ hai: Bị ảnh hưởng bởi tình hình nhập khẩu:
Tình hình nhập khẩu cũng là yêu tố có xu hướng biến chuyển mạnh, đây chính là một trong những yếu tố làm cho xu hướng tăng mạnh hơn khi GDP tăng, thậm chí, đôi khi tốc độ tăng trưởng của các hàng hóa nhập khẩu cũng có lúc tăng mạnh hơn GDP. Tình hình nhập khẩu của nước ta cũng sẽ tăng lên theo chiều hướng thay đổi của giá cả hàng hóa xuất khẩu. Trong trường hợp nếu như giá cả của loại hàng hóa trong nước tăng lên nhưng thế giới không có sự thay đổi, hoặc có thể là biến động nhẹ thì kinh ngạch về xuất khẩu cũng vì thế mà tăng lên không ngừng.
– Thứ ba: Bị ảnh hưởng của tỉ giá hối đoái:
Tỷ giá hối đoái là tỷ lệ trao đổi về mặt giá trị giữa hai đồng tiền của hai quốc gia‚ hay có thể hiểu một cách đơn giản hơn là giá cả một đơn vị tiền tệ của quốc gia này được quy đổi sang tiền của quốc gia khác là bao nhiêu; hoặc cách hiểu khác nữa là số lượng cần thiết của đơn vị tiền tệ trong nước dùng để mua một đơn vị tiền tệ nước ngoài. Tỷ giá hối đoái là nhân tố có khả năng tác động tương đối mạnh mẽ đến sự cân bằng của cán cân xuất nhập khẩu. Có thể nói đây chính là một nhân tố khiến cho cán cân xuất nhập khẩu của một quốc gia biến động lớn.
Những nhân tố nêu trên chính là những nhân tố ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu, và cũng lưu ý là nếu như một trong 3 yếu tố này thay đổi thì sẽ làm cho cán cân xuất nhập khẩu của một quốc gia thay đổi theo chứ không nhất thiết là phải cả 3 yếu tố cùng tác động thì mới thay đổi.
Cán cân xuất nhập khẩu có vai trò gì?
Cán cân xuất nhập khẩu là bảng đối chiếu giữa tổng giá trị xuất khẩu với giá trị nhập khẩu của một nước ở một giai đoạn nhất định. Do đó, cán cân xuất nhập khẩu có vai trò phản ánh đến hoạt động xuất khẩu- nhập khẩu của một quốc gia, cụ thể như sau:
+ Đối với xuất khẩu: Là một yếu tố dùng để kích thích sự tăng trưởng của nền kinh tế,cải thiện, nâng cao đời sống của người dân, làm tăng hàng hóa tiêu dùng nội địa trong nước. Đồng thời hoạt động xuất khẩu thu về nguồn vốn lớn để tiếp tục cho hoạt động sản xuất cũng như nhập khẩu những hàng hóa cần cho tiêu dùng trong nước.
+ Đối với nhập khẩu: Nhập khẩu cũng sẽ là nhân tố giúp cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta nhanh hơn, giúp bổ sung thêm nguyên nhiên liệu, sản phẩm hàng hóa cho người tiêu dùng của người dân mà những hàng hóa đó ở trong nước không có, đáp ứng đủ nhu cầu thị trường.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về nội dung Cán cân xuất nhập khẩu là gì? Chúng tôi hi vọng rằng nội dung bài viết sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu rõ về nội dung này.